بیرون زدگی دیسک کمر و درمان آن
بیرون زدگی دیسک کمر یکی از بیماری های جدی ستون فقرات است که در صورت پیشرفت می تواند منجر به ایجاد یک وضعیت ناتوان کننده برای فرد شود.
آسیب های دیسک بین مهره های شایع بوده که کمردرد مهم ترین مشخصه آن هاست.
دیسک ها بالشتک های ژلاتینی مانندی هستند که بین مهره ها قرار داشته و در جذب شوک های وارده به ستون فقرات نقش اساسی دارند.
دیسک ها همچنین سبب تسهیل حرکت مهره ها بر روی یکدیگر شده و فشاری که به مهره ها وارد می شود را به حداقل می رسانند.
دیسک کمر توسط رباط های متصل کننده استخوان های نخاع به هم متصل شده و از استخوان های ستون فقرات حمایت می کند.
حرکات ناگهانی کمر و بلند کردن و حمل اجسام سنگین از رایج ترین دلایل ابتلا به بیرون زدگی دیسک کمر هستند.
افزایش سن یکی از عوامل تاثیرگذار در افزایش خطر بیرون زدگی دیسک کمر است.
افزایش سن سبب کاهش سطح آب بدن بخصوص دیسک ها و به همین دلیل با افزایش احتمال آسیب دیسک ها همراه است.
در صورتی که این بیماری بطور مناسب کنترل نشود و یا پیشرفت کند نیازمند انجام جراحی توسط جراح و متخصص مغز و اعصاب است.
این بیماری سبب بروز کمردرد می شود که با حرکت و فعالیت تشدید می شود اگرچه استراحت مطلق نیز مگر در موارد حاد توصیه نمی شود چراکه منجر به خشکی ستون فقرات شده و درد شدید را در شروع حرکت به دنبال دارد.
برای درمان دیسک کمر باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کنید و پزشک پس از معاینه و استفاده از روش های عکس برداری درمان مناسب را پیشنهاد می دهد.
علائم بیرون زدگی دیسک کمر
- کمردرد مزمن و گاها شدید که می تواند منجر به خانه نشین شدن فرد شود.
- تشدید درد در ابتدای روز و شروع حرکت
- تشدید درد با فعالیت، راه رفتن و عطسه و سرفه
- منتشر شدن درد به اندام های تحتانی
- بی حسی و گزگز کردن اندام های تحتانی
- ضعف عضلات کمر
- لنگش حین راه رفتن
- بی حسی شدید و در مواردی فلج شدن اندام های تحتانی، بی اختیاری ادرار و بی اختیاری مدفوع از عوارض این بیماری در موارد حاد و پیشرفته هستند.
دلایل بیرون زدگی دیسک کمر
- وارد شدن ضربه ستون فقرات و آسیب دیدگی دیسک کمر
- بلند کردن و حمل اجسام سنگین که بطور ناگهانی فشار زیادی به دیسک کمر وارد می کند.
- عوارض ناشی از افزایش سن
- اضافه وزن بیش از حد که سبب وارد شدن فشار زیادی به دیسک کمر می شود.
- فعالیت شغلی و ورزشی همچون وزنه برداری که فشار زیادی به دیسک ها وارد می کنند ریسک بروز این آسیب را افزایش می دهند.
- عادات نادرست حرکتی حین نشستن ، راه رفتن و حتی خوابیدن نیز می تواند سبب افزایش خطر بیرون زدگی دیسک کمر شوند.
روش های درمان
خوشبختانه بسیاری از مبتلایان به این بیماری نیاز به انجام جراح ندارند و متخصص مغز و اعصاب روش های غیرجراحی را برای درمان این بیماری تجویز می کند.
فیزیوتراپی یکی از روش های غیرجراحی درمان بیرون زدگی دیسک کمر است.
در مراحل پیشرفته بیماری، بیمار باید استراحت مطلق داشته و از انجام هرگونه حرکتی که درد را افزایش می دهد اجتناب کند.
استفادهد از کمپرس گرم می تواند کمک موثری به کاهش درد بیمار بکند.
با تشخیص پزشک می توان از داروهای ضددرد و ضدالتهاب و یا داروهای کورتونی استفاده کرد.
کمربند طبی و بریس های مخصوص ستون فقرات نیز فشاری که به مهره ها وارد می شود را کاهش داده و به تسکین علائم بیمار کمک می کند.
در صورتی که راهکارهای ذکر شده نتوانند شرایط بیمار را بهبود ببخشند انجام جراحی توسط جراح مغز و اعصاب و دیسک کم انجام می گیرد.
پیشگیری و مراقبت‌های تکمیلی در بیرون زدگی دیسک کمر
بیرون‌زدگی دیسک کمر تنها یک مشکل مقطعی نیست، بلکه اگر به‌طور اصولی مدیریت نشود، می‌تواند منجر به عود مکرر و محدودیت‌های دائمی در زندگی روزمره شود. یکی از مهم‌ترین نکاتی که بیماران باید در نظر داشته باشند، اصلاح سبک زندگی و عادات حرکتی است. نشستن طولانی‌مدت پشت میز یا رانندگی مداوم بدون استراحت می‌تواند فشار زیادی بر دیسک‌های بین‌مهره‌ای وارد کند. توصیه می‌شود هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه یک‌بار از جای خود بلند شوید و چند حرکت کششی ساده انجام دهید.
تمرینات ورزشی ملایم و منظم مانند پیاده‌روی، شنا یا حرکات کششی زیر نظر فیزیوتراپیست، باعث تقویت عضلات اطراف ستون فقرات و کاهش فشار بر دیسک‌ها می‌شود. البته باید از فعالیت‌های سنگین مثل وزنه‌برداری یا حرکات ناگهانی پرهیز کرد، زیرا این حرکات می‌توانند باعث تشدید بیرون‌زدگی دیسک شوند.
کنترل وزن بدن یکی دیگر از عوامل کلیدی در پیشگیری از عود بیماری است. اضافه‌وزن به‌طور مستقیم فشار بیشتری به مهره‌ها و دیسک‌ها وارد می‌کند. داشتن رژیم غذایی متعادل سرشار از کلسیم، ویتامین D و پروتئین می‌تواند علاوه بر کنترل وزن، به سلامت استخوان‌ها و عضلات نیز کمک کند.
از دیگر موارد مهم، توجه به وضعیت خواب و استراحت است. استفاده از تشک‌های طبی با سفتی متوسط و بالش مناسب می‌تواند تا حد زیادی از فشار غیرطبیعی بر ستون فقرات جلوگیری کند. همچنین خوابیدن به پهلو با زانوی کمی خمیده، وضعیت مناسبی برای کاهش درد و فشار بر دیسک‌ها محسوب می‌شود.
در نهایت، بیماران باید به این نکته توجه داشته باشند که پیگیری منظم با پزشک متخصص نقش تعیین‌کننده‌ای در کنترل بیماری دارد. حتی در صورت بهبود نسبی علائم، انجام معاینات دوره‌ای و رعایت توصیه‌های پزشکی می‌تواند احتمال نیاز به جراحی را در آینده به حداقل برساند.
