هدف اصلی در مراقبت بعد از جراحی مغز و اعصاب، تشخیص و پیشگیری از هموستازی عصبی و سیستمی نگه‌دارنده است. عوامل مرتبط با بیماری، بیهوشی و جراحی ممکن است به بازگشت آهسته وضعیت قبل از عمل بیمار کمک کنند. بنابراین بعد از جراحی مغز و اعصاب باید به همه نکات مهم در این زمینه دقت کنید، مخصوصاً تغذیه بعد از جراحی مغز. سعی کنید از همه گروه‌های غذایی در رژیم غذایی‌تان استفاده کنید. برای نتیجه‌گیری بهتر در مورد تغذیه می‌توانید با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.
مراقبت بعد از جراحی مغز و اعصاب
در همین ابتدا باید بدانید که برای مراقبت بعد از جراحی مغز و اعصاب نیاز به زمان دارید. زمان بهبودی بستگی به شرایط هر فرد دارد و ممکن است از فردی به فردی دیگر متفاوت باشد. ممکن است زمان بستری در بیمارستان بین 3 تا 10 روز بعد از جراحی مغز و اعصاب طول بکشد. در اینجا به چند نکته مهم در این زمینه اشاره می‌کنیم:
- ناحیه برش را تمیز نگه دارید
برش‌های کرانیوتومی معمولاً با بخیه یا منگنه جراحی بسته می‌شوند. برای مراقبت بعد از جراحی مغز و اعصاب در ناحیه برش باید توصیه‌های پزشک متخصص را جدی بگیرید. بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که این ناحیه خشک بماند، درحالیکه برخی دیگر توصیه می‌کنند بهتر است بعد از جراحی مغز و اعصاب این ناحیه به آرامی شسته شود. از هیچ‌گونه لوسیون، کرم یا پماد بر روی ناحیه برش استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک متخصص‌تان توصیه کرده باشد. موقع بیرون رفتن بهتر است از کلاه گشاد برای پوشاندن ناحیه برش استفاده کنید.
- مراقب عفونت ناحیه برش باشید
اگر ناحیه برش قرمز شود و یا موقع لمس احساس گرما در آن ناحیه کنید، به احتمال زیاد دچار عفونت شده باشد. همچنین تراوش مایع از ناحیه برش (بعد از برداشتن پانسمان) می‌تواند نشان‌دهنده مشکل باشد مانند افزایش فشار به مغز یا نشت مایع مغزی نخاعی. در صورت بروز هرگونه مشکل بعد از جراحی مغز و اعصاب، پزشک متخصص باید فوراً مطلع شود.
- کنترل درد
برای مراقبت بعد از جراحی مغز و اعصاب به بسیاری از بیماران قرص ضد درد مخدر تجویز می‌شود. اگر این داروها برای کنترل درد کافی نباشند یا اگر بیمار پس از اتمام دوران مصرف قرص هنوز درد شدیدی را حس می‌کند، باید به پزشک متخصص اطلاع داد. درد دائمی یا غیر قابل کنترل می‌تواند نشانه‌ای از بروز مشکل باشد.
- بازگشت تدریجی به فعالیت
بهتر است بعد از جراحی مغز و اعصاب تا حد ممکن کارهای‌تان را خودتان به صورت مستقل انجام دهید. فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن، آراستن و تهیه غذا مهم‌تر از درمان فیزیکی هستند.
تغذیه بعد از جراحی مغز
تغذیه بعد از جراحی مغز از هر فردی به فردی دیگر متفاوت است و به عواملی مانند سطح فعالیت جسمانی افراد، سلامت کلی و چگونگی آسیب مغز بستگی دارد. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که رژیم مدیترانه‌ای که پر از میوه و سبزیجات، غلات کامل، لوبیا، مغزدانه‌ها، روغن زیتون و ماهی است، ممکن است برای مراقبت بعد از جراحی مغز و اعصاب بسیار مفید باشد.
تحقیقات در مورد تغذیه بعد از جراحی مغز نشان می‌دهند که این نوع رژیم به حفظ کارکرد مغز کمک می‌کند. همچنین نوشیدن مایعات فراوان نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، چون کم آبی بدن می‌تواند موجب خستگی و یبوست شود. همچنین کم آبی می‌تواند تاثیرات بعد از جراحی مغز و اعصاب را بدتر کند.
چه غذاهایی استفاده کنیم؟
برخی از غذاهایی که ممکن است به بهبودی سلامتی‌تان کمک زیادی کنند عبارتند از:
غلات کامل
نان سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای جزو غلات کامل محسوب می‌شوند. این غذاها انرژی را آهسته‌تر آزاد می‌کنند و به حفظ سطوح انرژی در طی روز کمک می‌کنند. مخصوصاً برای افرادی که در طی روز احساس خستگی می‌کنند بسیار مفید هستند.
روغن زیتون
روغن زیتون منبع نسبتاً سالم چربی محسوب می‌شود و ثابت شده است مزیت‌های زیادی برای سلامتی بدن دارد. یکی از مزیت‌های روغن زیتون برای تغذیه بعد از جراحی مغز، تاثیر آن بر روی کارکرد حافظه است.
امگا3
امگا3 نوعی چربی یافت شده در روغن ماهی همچنین برخی دانه‌ها و مغزدانه‌ها است که به حفظ سلامت مغز کمک زیادی می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که یک رژیم غنی از امگا3 ممکن است به کاهش زوال شناختی کمک زیادی کند.
میوه و سبزیجات به رنگ تیره
سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم‌پیچ، بلوبری و توت‌فرنگی حاوی سطوح بالایی از مواد مغذی هستند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که این نوع میوه و سبزیجات تاثیر مفیدی بر روی مغز می‌گذارند.
از چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟
رعایت نکات زیر می‌تواند برای مراقبت بعد از جراحی مغز و اعصاب مفید باشد.
سطوح مصرف نمک را پایین نگه دارید
نمک باعث افزایش فشار خون و افزایش احتمال خطر سکته قلبی می‌شود. بسیاری از مردم بعد از جراحی مغز و اعصاب نمک زیادی مصرف می‌کنند. بهتر است از جایگزین‌های نمک مانند آبلیمو یا طعم‌دهنده استفاده کنید.
غذا و نوشیدنی‌های دارای شکر
شکر می‌تواند منجر به افزایش وزن و دیگر مشکلات مرتبط با سلامتی شود. همچنین با مصرف شکر، سطوح انرژی افت می‌کند. بنابراین اگر احساس خستگی می‌کنید از مصرف شکر بعد از جراحی مغز و اعصاب خودداری کنید.
نوشیدنی‌های کافئین‌دار
کافئین می‌تواند تاثیر منفی بر روی افرادی که علائم ادراری بعد از جراحی مغز و اعصاب تجربه می‌کنند، بگذارد.
غذاهای فرآوری‌شده و غذاهای پرچرب
توصیه می‌شود این غذاها بعد از جراحی مغز و اعصاب محدود شوند، چون حاوی مقدار زیادی نمک و شکر هستد و معمولاً ارزش غذایی پایین‌تری دارند.
مراقبت بعد از جراحی مغز و اعصاب بستگی به شرایط هر فرد دارد. در مورد تغذیه بعد از جراحی مغز نیز باید مطمئن باشید و به آن اهمیت دهید که در این مقاله سعی کردیم به برخی نکات مهم در این زمینه اشاره کنیم. جراحی مغز و اعصاب می‌تواند موجب ورم در مغز شود. برای کاهش این ورم باید مواظب برخی از علائم مهم باشید مانند ضعف، سرگیجه، تغییرات در رفتار و غیره. در صورت بروز هرگونه علائم غیر منتظره بهتر است به پزشک متخصص‌تان مراجعه کنید. این نکته را هم به یاد داشته باشید که داشتن یک رژیم سالم تنها روش برای سالم ماندن است. این روش سالم را با ورزش منظم، خواب کافی و هیدراته ماندن ترکیب کنید.
منابع:
- https://www.curetoday.com/view/post-craniotomy-care-
- https://www.headway.org.uk/about-brain-injury/individuals/brain-injury-and-me/diet-after-brain-injury-healthy-body-healthy-mind/