در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد؟

در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد؟ سر درد یکی از شایع‌ترین دردهای مزمن و گزارش شده در سراسر جهان است. این درد، که ممکن است در هر سنی و در هر شرایطی رخ دهد، به ویژه در زنان بسیار شایع است. در مواردی خاص، سر دردهای شدید و مکرر می‌توانند نشانه‌ای از وجود تومورهای مغزی باشند. سر دردهای بسیار شدید و مکرر ممکن است به دلیل تومورهای مغزی ایجاد شوند. اما خوشبختانه این نوع سر دردها بسیار نادر هستند و اغلب سر دردهای شدید به دلیل بیماری‌هایی مانند میگرن یا مشکلات بدنی دیگر رخ می‌دهند.

سردرد تومور مغزی چگونه است؟

سردردهای ناشی از تومور مغزی ویژگی‌ها و نشانه‌های خاصی دارند که آن‌ها را از سردردهای معمولی متمایز می‌کند. این سردردها به دلیل فشار ناشی از رشد تومور در داخل جمجمه ایجاد می‌شوند و معمولا در زمان‌های خاصی از روز مانند اوایل صبح یا اواخر شب بدتر می‌شوند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این سردردها و تفاوت‌های آن‌ها با سردردهای معمولی می‌پردازیم:

1- مدت زمان :

سردردهای ناشی از تومور مغزی می‌توانند روزهای متوالی یا حتی هفته‌ها و ماه‌ها ادامه پیدا کنند. برخلاف سردردهای معمولی که معمولا چند ساعت طول می‌کشند، سردردهای تومور مغزی به طور مداوم و بدون وقفه ادامه دارند. این سردردها ممکن است برای هفته‌ها و حتی ماه‌ها فرد را همراهی کنند. سردردهای تومور مغزی به ندرت بهبود می‌یابند و معمولا به صورت پیوسته ادامه دارند. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از وجود یک مشکل جدی‌تر در مغز باشد. در حالی که سردردهای معمولی ممکن است با استراحت و خواب بهبود یابند، سردردهای ناشی از تومور مغزی حتی با استراحت نیز کاهش نمی‌یابند.

2- الگوها :

سردردهای تومور مغزی از یک الگوی مشخص پیروی می‌کنند و معمولا در ساعات خاصی از روز یا شب رخ می‌دهند. سردردهای ناشی از تومور مغزی معمولا در اوایل صبح یا اواخر شب بدتر می‌شوند. این موضوع می‌تواند به دلیل افزایش فشار در داخل جمجمه در این زمان‌ها باشد. این سردردها اغلب با تغییرات وضعیتی مانند بلند شدن از تخت یا خم شدن تشدید می‌شوند. این موضوع می‌تواند به دلیل تغییرات فشار در داخل جمجمه باشد. سردردهای معمولی ممکن است به صورت پراکنده و بدون الگوی مشخصی رخ دهند. این سردردها معمولا در پاسخ به محرک‌هایی مانند استرس، کم‌آبی، کمبود خواب یا مصرف برخی غذاها و نوشیدنی‌ها ایجاد می‌شوند.

3- پاسخ به داروها :

سردردهای ناشی از تومور مغزی به داروهای مسکن معمولی پاسخ نمی‌دهند و حتی داروهای مسکن قوی نیز ممکن است تأثیری بر کاهش این سردردها نداشته باشند.

سردردهای ناشی از تومور مغزی معمولا به داروهای مسکن معمولی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن پاسخ نمی‌دهند. این داروها ممکن است تأثیری بر کاهش درد نداشته باشند.

حتی داروهای مسکن قوی نیز ممکن است تأثیری بر کاهش سردردهای تومور مغزی نداشته باشند. این سردردها ممکن است پس از استفاده از داروهای قوی نیز ادامه یابند.

در صورتی که سردردهای شدید و مکرر دارید که به داروهای مسکن پاسخ نمی‌دهند، لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید. تشخیص به موقع و دقیق علت سردرد می‌تواند به درمان مؤثر و پیشگیری از عوارض جدی‌تر کمک کند.

4- شدت :

سردردهای تومور مغزی معمولاً شدیدتر از سردردهای معمولی هستند. این سردردها به صورت مداوم و مزمن ظاهر می‌شوند و با گذشت زمان بر شدتشان افزوده می‌شود. برخلاف سردردهای معمولی که ممکن است به صورت گذرا و کوتاه‌مدت باشند، سردردهای تومور مغزی به طور مداوم ادامه دارند. این سردردها به تدریج شدت می‌یابند و با گذشت زمان درد بیشتری را ایجاد می‌کنند. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده رشد تومور و افزایش فشار در داخل جمجمه باشد.

سردردهای شدید ناشی از تومور مغزی ممکن است به قدری دردناک باشند که فرد نتواند فعالیت‌های روزمره خود را به خوبی انجام دهد. این سردردها ممکن است باعث ناتوانی در کار، مطالعه، رانندگی و حتی خواب شوند.

علائم سردرد تومور مغزی

سردرد ناشی از تومور مغزی، علاوه بر ایجاد درد، می‌تواند نشانه‌هایی را در سایر قسمت‌های بدن بروز دهد. تومور مغزی با فشار بر روی عصب‌های اطراف و با تأثیر بر روی ساختارهای مختلف مغز، می‌تواند علائم و نشانه‌های متنوعی را به وجود آورد. در اینجا به تفصیل به بررسی علائم سردرد ناشی از تومور مغزی می‌پردازیم:

• بدتر شدن با فعالیت بدنی :

سردردهای ناشی از تومور مغزی ممکن است به طور خاص با فعالیت‌های فیزیکی و حرکات بدنی تشدید شوند. فعالیت‌هایی که فشار درون جمجمه را افزایش می‌دهند، مانند خم شدن به جلو، سرفه، عطسه، یا حتی زور زدن هنگام بلند کردن اجسام سنگین، می‌توانند باعث تشدید سردرد شوند. این افزایش فشار می‌تواند نتیجه فشار مستقیم تومور بر روی ساختارهای حساس درون جمجمه باشد.

همچنین، تغییرات سریع وضعیت بدن، مانند بلند شدن ناگهانی از تخت، می‌تواند به افزایش شدت سردرد منجر شود. این نوع تشدید درد ممکن است به دلیل تغییرات در جریان مایع مغزی-نخاعی باشد که تحت تأثیر وجود تومور قرار دارد.

• حالت تهوع و استفراغ :

حالت تهوع و استفراغ می‌توانند نشانه‌های همراه با سردرد ناشی از تومور مغزی باشند. این علائم به ویژه در ساعات اولیه صبح، پس از بیدار شدن از خواب، به دلیل تغییرات فشار داخل جمجمه که در طول شب تغییر می‌کند، ممکن است تشدید شوند. هنگام صبح، فشار درون جمجمه ممکن است به حدی افزایش یابد که باعث تحریک مراکز کنترل تهوع و استفراغ در مغز شود.

همچنین، حالت تهوع و استفراغ می‌توانند پس از انجام فعالیت‌های فیزیکی یا حرکات ناگهانی تشدید شوند. این مسئله می‌تواند به دلیل افزایش فشار درون جمجمه و تحریک مراکز گوارشی در مغز باشد.

• تغییرات بینایی :

تومور مغزی ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر روی اعصاب بینایی تأثیر بگذارد و باعث ایجاد اختلالات بینایی شود. افرادی که به تومور مغزی مبتلا هستند، ممکن است تاری دید یا مشکل در تشخیص واضح اجسام را تجربه کنند. این تاری دید ممکن است به دلیل فشار تومور بر عصب‌های بینایی یا اختلال در مسیرهای عصبی که به مغز سیگنال‌های بینایی را منتقل می‌کنند، باشد.

دوبینی یا دیدن دو تصویر از یک جسم واحد نیز یکی دیگر از علائم است که می‌تواند ناشی از فشار تومور بر روی ساختارهای بینایی مغز باشد. این اختلال ممکن است باعث مشکل در دیدن دقیق و واضح اجسام شود.

سایر مشکلات بینایی مانند از دست دادن بخش‌هایی از میدان دید یا دیدن نقاط کور نیز ممکن است به دلیل اختلال در عملکرد عصب‌های بینایی یا بخش‌های مربوط به پردازش بینایی در مغز ایجاد شوند.

• اختلالات حسی :

تومور مغزی می‌تواند باعث بروز اختلالات حسی در نواحی مختلف بدن شود. احساس گزگز یا بی‌حسی در اندام‌ها یا صورت می‌تواند به دلیل فشار تومور بر عصب‌های حسی باشد. این احساسات غیرطبیعی می‌توانند به دلیل تحریک یا آسیب به عصب‌های مسئول انتقال حس از پوست و اندام‌ها به مغز ایجاد شوند. تومور مغزی می‌تواند به دلیل فشار بر عصب‌های حرکتی باعث ضعف عضلانی در برخی نواحی بدن شود. این ضعف ممکن است به صورت کاهش قدرت در عضلات خاص یا مشکل در انجام حرکات عادی بروز کند.

اختلال در هماهنگی حرکات عضلانی، مانند مشکل در راه رفتن یا دست زدن به اشیاء، می‌تواند ناشی از اختلال در بخش‌های مغز که مسئول کنترل و هماهنگی حرکات هستند، باشد.

• تغییرات شناختی :

تومور مغزی می‌تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد شناختی فرد تأثیر بگذارد. اختلالات در حافظه، شامل مشکل در به یادآوری اطلاعات جدید یا گذشته، می‌تواند به دلیل آسیب به بخش‌های مغز که مسئول ذخیره و پردازش اطلاعات هستند، ایجاد شود. این مشکلات حافظه ممکن است به تدریج و با پیشرفت تومور بدتر شوند. افراد ممکن است مشکل در تمرکز بر روی وظایف و فعالیت‌های روزمره داشته باشند. این اختلالات توجه می‌تواند به دلیل آسیب به نواحی مغز که مسئول تمرکز و توجه هستند، به وجود آید.

تغییرات در شخصیت و رفتار فرد، از جمله افزایش تحریک‌پذیری، اضطراب، یا تغییرات در رفتار اجتماعی، ممکن است به دلیل اختلال در ساختارهای مغزی که بر روی رفتار و احساسات تأثیر می‌گذارند، ایجاد شود.

• تشنج :

در موارد پیشرفته‌تر و بدخیم‌تر تومور مغزی، ممکن است بیمار دچار تشنج‌های ناگهانی شود. تشنج‌های عمومی که شامل کل بدن می‌شود، ممکن است به دلیل تحریک غیرطبیعی فعالیت الکتریکی در نواحی مختلف مغز ناشی از تومور ایجاد شود. این نوع تشنج‌ها می‌تواند شامل حرکات غیرقابل کنترل و از دست دادن هوشیاری باشد.

برخی از افراد ممکن است تشنج‌های موضعی را تجربه کنند که فقط بخش خاصی از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تشنج‌ها می‌توانند به دلیل تحریک نواحی خاص مغز که مسئول کنترل آن بخش از بدن هستند، رخ دهند.

• ضعف یا فلج شدن :

تومور مغزی می‌تواند باعث ضعف یا فلج شدن عضلات در بخش‌های مختلف بدن شود.

فشار تومور بر روی عصب‌های حرکتی می‌تواند منجر به ضعف عضلانی در نواحی خاص بدن شود. این ضعف می‌تواند بر توانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد و به تدریج پیشرفت کند. در موارد شدیدتر، تومور مغزی ممکن است باعث فلج شدن کامل یک بخش از بدن شود. این فلج می‌تواند به دلیل آسیب شدید به عصب‌های مسئول کنترل آن بخش از بدن باشد.

مشکلات در هماهنگی حرکات عضلانی، مانند عدم توانایی در راه رفتن یا دست زدن به اشیاء، ممکن است به دلیل اختلال در عملکرد نواحی مغز که مسئول هماهنگی حرکات هستند، ایجاد شود.

علت سردرد بعد از عمل تومور مغزی

سردرد بعد از عمل جراحی تومور مغزی، یکی از عوارض شایع و مورد توجه در دوره نقاهت به شمار می‌رود. این سردردها می‌توانند به دلایل مختلفی بروز کنند و حتی در مواردی که تومور مغزی خوش‌خیم باشد، مشاهده شوند. در ادامه، به بررسی مفصل علل سردرد پس از جراحی تومور مغزی پرداخته می‌شود:

1- ترومای جراحی :

عمل جراحی تومور مغزی به طور طبیعی شامل برش و ورود به بافت‌های مغزی و اطراف آن است. این عمل ممکن است به بافت‌های اطراف، رگ‌های خونی و اعصاب آسیب وارد کند که می‌تواند منجر به سردرد شود. برش و حرکت جراح برای دسترسی به تومور ممکن است به بافت‌های مغزی و رگ‌های خونی اطراف آسیب برساند. این آسیب می‌تواند منجر به التهاب و تورم شود که نتیجه آن بروز سردرد است. جراحی همچنین می‌تواند به اعصاب نزدیک به محل جراحی آسیب بزند. آسیب به این اعصاب ممکن است باعث ایجاد درد و سردرد شود.

2- نشت مایع مغزی-نخاعی (CSF) :

مایع مغزی-نخاعی (CSF) لایه محافظی است که مغز و نخاع را احاطه کرده و از آنها محافظت می‌کند. در طی جراحی، ممکن است لایه‌های محافظ اطراف مغز آسیب دیده و باعث نشت این مایع شود.

این نشت می‌تواند منجر به کاهش فشار درون جمجمه و به دنبال آن سردرد شود. سردرد ناشی از نشت مایع مغزی-نخاعی معمولاً به ویژه در زمانی که بیمار سرپا می‌ایستد، بیشتر احساس می‌شود. تغییر وضعیت بدن از افقی به عمودی می‌تواند باعث تشدید سردرد شود، زیرا فشار درون جمجمه در این وضعیت کاهش می‌یابد.

3- وازواسپاسم :

وازواسپاسم به معنای انقباض غیرطبیعی رگ‌های خونی است که پس از جراحی تومور مغزی ممکن است رخ دهد. این انقباض می‌تواند به طور موقت جریان خون و اکسیژن‌رسانی به بخش‌های خاصی از مغز را کاهش دهد. انقباض رگ‌ها می‌تواند منجر به کاهش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به نواحی خاص مغز شود. این موضوع می‌تواند باعث بروز سردردهای شدید و مداوم شود . وازواسپاسم همچنین می‌تواند بر روی بافت‌های مغزی تأثیر بگذارد و منجر به ایجاد درد و سردرد شود.

4- مننژیت :

مننژیت، التهاب غشاهای محافظ اطراف مغز و نخاع است که می‌تواند ناشی از ورود باکتری‌ها یا سایر عوامل بیماری‌زا به مغز در طی جراحی باشد. در موارد نادر، باکتری‌ها یا عوامل بیماری‌زا می‌توانند وارد منطقه جراحی شوند و باعث التهاب در مننژها شوند. این التهاب می‌تواند منجر به سردردهای شدید و مقاوم به درمان شود. مننژیت یکی از عوارض نادر و جدی است که به توجه و درمان فوری نیاز دارد.

5- عوارض جانبی دارو :

داروهایی که به منظور تسکین درد، پیشگیری از عفونت یا سایر اهداف درمانی پس از جراحی تجویز می‌شوند، ممکن است به عنوان عوارض جانبی باعث بروز سردرد شوند. مسکن‌ها و داروهای ضد درد ممکن است خود عوارض جانبی شامل سردرد داشته باشند. این عوارض ممکن است به دلیل تأثیرات دارو بر روی سیستم عصبی یا به دلیل تعاملات دارویی مختلف ایجاد شوند.برخی از داروهای تجویزی، از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها، ممکن است به دلیل تأثیر بر سیستم عصبی یا تغییرات شیمیایی در بدن باعث بروز سردرد شوند.

6- خونریزی مغزی :

در موارد نادر، ممکن است پس از عمل جراحی تومور مغزی، خونریزی در مغز رخ دهد که می‌تواند باعث بروز سردرد شود. خونریزی مغزی می‌تواند به دلیل آسیب به رگ‌های خونی در طی جراحی یا به دلیل مشکلات در ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ایجاد شود. این خونریزی ممکن است باعث فشار درون جمجمه و سردردهای شدید شود.

در صورت بروز سردردهای شدید و مقاوم به درمان، نیاز به ارزیابی فوری برای بررسی امکان وجود خونریزی مغزی و دریافت درمان مناسب است.

نتیجه گیری

سردرد ناشی از تومور مغزی دارای ویژگی‌های خاصی است که به تشخیص و مدیریت بهتر آن کمک می‌کند. در صورتی که سردردهای مکرر، طولانی و مقاوم به درمان را تجربه می‌کنید، به‌ویژه اگر با علائم دیگری مانند تهوع، تغییرات بینایی یا اختلالات حسی همراه باشد، مراجعه به پزشک متخصص و بررسی دقیق‌تر برای تشخیص علت اصلی ضروری است. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب می‌تواند تاثیر زیادی بر بهبود کیفیت زندگی و نتیجه درمان داشته باشد.