سردردهای مربوط به تومور مغزی
یک سوال رایج در مورد سردردهای شدید یا مداوم این است که آیا این سردرد میتواند ناشی از یک مشکل جدی مانند تومور مغزی باشد یا خیر.
واقعیت این است که بسیاری از سردردها به احتمال زیاد ناشی از التهاب، کم آبی، فشار عصبی، فشار چشم یا استرس هستند، با این حال برخی عوامل ممکن است نشان دهند که برخی سردردهای مکرر میتوانند ناشی از تومور مغزی باشند. اگر علائم عودکنندهای از سردرد دارید که از الگوی خاصی پیروی نمیکنند یا با درمان معمول بهبود نمییابند (مثلا داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی بدون نسخه)، بهتر است برای بررسی بیشتر علت سردرد خود به پزشک مراجعه کنید.
در ادامه با علائم سردردهای ناشی از تومور مغزی و نحوه تشخیص آن آشنا میشویم.
علائم سردرد تومور مغزی
در مراحل اولیه، تومور مغزی ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشد. تومور مغزی تنها زمانی که به اندازه کافی بزرگ شود که به مغز یا اعصاب مغز فشار بیاورد، میتواند باعث سردرد شود.
برای اکثر افراد، سردرد ناشی از تومور مغزی در یک منطقه خاص موضعی است و معمولا در اوایل صبح یا شب بدتر میشود. این سردردها کسلکننده و فشاری هستند و با سرفه یا عطسه بدتر میشوند. با گذشت زمان، این سردردها به داروهای بدون نسخه پاسخ نمیدهند.
ماهیت سردرد تومور مغزی از جهات قابل توجهی با سردرد تنشی یا میگرنی متفاوت است.
به عنوان مثال، بیدار شدن مکرر با سردرد میتواند نشانهای از تومور مغزی باشد. با این حال، به خاطر داشته باشید که سایر مشکلات مانند آپنه انسدادی خواب یا خماری نیز میتوانند باعث سردرد صبحگاهی شوند.
اما اگر به تازگی دچار سردردهای مکرر شدهاید و یا اگر شدت سردرد به دفعات تغییر میکند، توجه داشته باشید که این علائم ممکن است نشاندهنده وجود تومور مغزی باشد.
بنابراین اگر فردی نیستید که معمولا سردرد میگیرید، اما شروع به تجربه سردردهای مکرر و دردناک کردهاید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
سایر علائم سردرد مرتبط با تومورهای مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردردی که شما را از خواب بیدار میکند
- سردردی که با تغییر وضعیت تغییر میکند
- سردردی که به مسکنهایی مانند آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن پاسخ نمیدهد
- سردردهایی که چند روز یا چند هفته طول میکشد
از آنجایی که سردردهای تومور مغزی میتواند بسیار شدید باشد، گاهی با میگرن اشتباه گرفته می شوند. با این حال، حمله میگرن میتواند حالت تهوع و حساسیت شدید به نور را نیز ایجاد کند اما سردرد تومور مغزی معمولا با علائم دیگری همراه است.
علائمی که همراه با سردرد تومور مغزی ایجاد میشوند
اگر سردرد تنها علامت شماست، احتمال کمتری دارد که ناشی از تومور مغزی باشد. برخی از شایعترین علائم همراه تومور مغزی عبارتند از:
- کاهش وزن ناگهانی
- دوبینی، تاری دید، یا از دست دادن بینایی
- احساس افزایش فشار در پشت سر
- سرگیجه و از دست دادن تعادل
- تشنج
- ناتوانی ناگهانی در صحبت کردن
- از دست دادن شنوایی
- ضعف یا بیحسی که به تدریج در یک طرف بدن بدتر میشود
- بدخلقی و عصبانیت بدون دلیل
برخی از این علائم ممکن است نشاندهنده سکته مغزی باشند که ناشی از تومور مغزی نیست. سکته مغزی قطع جریان خون درون یک رگ خونی در مغز است.
اما این علائم چه ناشی از سکته مغزی یا تومور مغزی باشند، اگر وضعیت شما از سردرد خفیف فراتر رفت، با پزشک خود مشورت کنید.
جراحی تومور مغزی
جراحی اولین و رایجترین درمان برای اکثر افراد مبتلا به تومور مغزی است. برای برخی از تومورها، جراحی تنها راه درمان است. اهداف جراحی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- برداشتن کامل (رزکسیون) تومور مغزی
- برداشتن جزئی تومورها در نزدیکی نواحی حساس مغز برای تسکین علائم و تسهیل یا افزایش اثربخشی سایر درمانها. فشار کمتر در داخل جمجمه میتواند به معنای کاهش علائم و بهبود توانایی عملکرد (به عنوان مثال فکر کردن، صحبت کردن یا بهتر دیدن) باشد.
- تخلیه تجمع مایع در مغز (هیدروسفالی)
- کمک به انجام درمانهای دیگر مانند شیمیدرمانی
- بیوپسی یک روش جراحی برای برداشتن نمونه کوچکی از تومور مغزی برای بررسی زیر میکروسکوپ است. این روش معمولا در طول جراحی برای برداشتن تومور انجام میشود. اگر تومور را نتوان بدون آسیب رساندن به بخشهای مهم مغز برداشت یا اگر بیمار کاندید عمل جراحی نباشد، بیوپسی میتواند به عنوان یک روش جداگانه انجام شود. نمونه به دست آمده از طریق بیوپسی، توسط پاتولوژیست آزمایش میشود تا اطلاعات بیشتری در مورد تومور بیمار بدهد. بیوپسی پزشکان را قادر میسازد تا تشخیص را تایید کنند (شامل نوع تومور، بدخیمی و درجه) و مناسبترین درمان را توصیه کنند.
اگر پزشکان نتوانند بیوپسی را انجام دهند، تومور مغزی را تشخیص داده و درمان را بر اساس نتایج آزمایشات دیگر برنامهریزی میکنند. ممکن است پس از بیوپسی یک هفته یا بیشتر طول بکشد تا نام و نوع تومور مغزی بیمار مشخص شود.
انجام جراحی تومور مغزی ممکن است عملی ترسناک به نظر برسد، اما کاملا بیخطر است. پزشکانی که این جراحیها را انجام میدهند، متخصصان بسیار ماهری هستند.
بزرگترین چالش در جراحی تومور مغزی، برداشتن تومور به گونهای است که تا حد ممکن به بافت طبیعی مغز آسیب جدی وارد نشود و این امر به مهارت و تجربه و همچنین تکنولوژی پیشرفته و تیمی کاملا هماهنگ نیاز دارد.
منابع:
- https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/brain-tumours/treatment/surgery/remove-brain-tumour
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/brain-tumor/brain-tumor-surgery
- https://www.healthline.com/health/brain-tumor-headaches-is-my-headache-a-sign-of-a-brain-tumor#accompanying-symptoms
- https://moffitt.org/cancers/brain-tumor/symptoms/headaches/